ΣΥΝΑΞΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ
ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΘΕΡΑΠΟΝΤΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΥ
ΤΕΤΑΡΤΗ 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2023
—
ΟΙ ΜΑΚΑΡΙΣΜΟΙ ΩΣ Η ΚΛΙΜΑΚΑ ΤΟΥ ΑΓΙΑΣΜΟΥ ΜΑΣ
Οι Μακαρισμοί είναι οι πνευματικές βαθμίδες, είναι η πνευματική σκάλα η οποία μας δείχνει την πορεία του ανθρώπου από την αρχή απ’ όπου αρχίζει η πνευματική ζωή, και πού τελειώνει. Και πάλι ξαναρχίζει και πάλι τελειώνει και είναι μια διαρκής πορεία, η οποία πάντα έχει αρχή, πάντα έχει τέλος. Το τέλος γίνεται αρχή, η αρχή τέλος και πάει λέγοντας.
Φαίνεται σαν πρώτος Μακαρισμός αυτό που λέει: «Μακάριοι οι πτωχοὶ τω πνεύματι· ότι αυτών ἐστιν η βασιλεία των ουρανών».
Όμως ο Χριστός στο δείπνο εκεί στο σπίτι της Μάρθας και της Μαρίας, όταν η Μάρθα παραπονέθηκε γιατί η Μαρία δεν τη βοηθούσε στην εξυπηρέτηση, αλλά καθόταν στα πόδια του Χριστού και άκουγε με πολύ πόθο τα λεγόμενα και ζούσε τη μακαριότητα των λόγων Του, μάλιστα του έκανε και παρατήρηση, γιατί την έχεις εκεί στα πόδια σου και δεν της λες να με βοηθήσει, τότε ο Χριστός της είπε: «Μάρθα, Μάρθα» – αντί Μάρθα βάλτε το όνομά σας ο καθένας στο όνομα Μάρθα – «μεριμνάς καὶ τυρβάζη περὶ πολλά· ενὸς δέ ἐστι χρεία· Μαρία δε την αγαθὴν μερίδα εξελέξατο, ήτις ουκ αφαιρεθήσεται απ᾿ αυτής».
«Μάρθα, Μάρθα», έχεις κολλήσει στη μέριμνα, όπως κολλούμε όλοι. Η Μαρία, δηλαδή ο άνθρωπος που αγαπάει την προσευχή, διότι ακριβώς αυτή είναι η προσευχή, να νιώθει κάποιος, ότι είναι στα πόδια του Χριστού όταν προσεύχεται, όπως εδώ, και η Μαρία λέει διάλεξε την αγαθή μερίδα. Διάλεξε δηλαδή αυτό που θέλει ο Πατέρας Μου, την προσευχή, η οποία λέει – προσέξτε αυτό όλοι όσοι παραπονιέστε ότι δεν έχετε προσευχή – «ήτις ουκ αφαιρεθήσεται απ᾿ αυτής», η οποία δεν θα αφαιρεθεί από αυτήν. Τι μεγάλη βλασφημία να λέει κάποιος ότι δεν έχω προσευχή και να το ρίχνει κάπου αλλού εκτός από τον εαυτό του.
Γιατί δεν θα αφαιρεθεί από την Μαρία η προσευχή, η αγαθή μερίδα;
Διότι το ποθεί, το θέλει. Άρα, όταν δεν έχω την προσευχή σημαίνει ότι δεν τη θέλω. Δεν μου φταίει τίποτα, μόνο εγώ φταίω, γιατί επιλέγω άλλα πράγματα να αγαπώ. Τότε μια γυναίκα μέσα στον όχλο που άκουσε αυτόν τον λόγο θαύμασε και είπε στο Χριστό και δυνατά, το άκουσαν όλοι: «μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ους εθήλασας». Μακαρία είναι η κοιλιά που σε κράτησε, που ήσουν μέσα της και οι μαστοί που θήλασες. Και τότε ο Χριστός λέει τον πρώτο μακαρισμό: «Μακάριοι οι ακούοντες τον λόγον του Θεού και φυλάσσοντες αυτόν».
Αυτός είναι ο πρώτος Μακαρισμός, αυτή είναι η πρώτη βαθμίδα. Αυτή είναι η διδασκαλία του Χριστού και δυστυχώς πολλές φορές δεν μιμούμαστε τον Χριστό όσοι θέλουμε να βοηθήσουμε τους άλλους και ξεκινάμε την πνευματική ζωή από άλλο σημείο.
Χωρίς αγάπη για τις Εντολές του Θεού δεν υπάρχει πνευματική ζωή. Αγάπη δεν σημαίνει απλώς να τις ξέρω στο μυαλό μου, σημαίνει να τις αγαπώ σαν τον θησαυρό μου και όταν τις αγαπώ σαν το θησαυρό μου οι Εντολές του Θεού μπαίνουν μέσα στην καρδιά μου και από εκεί και πέρα ενεργοποιούν τη Μετάνοια.
Διότι είναι σαν να βάζω φως μέσα στην καρδιά μου και το φως αυτό θα δείξει τον άλλο λόγο του Χριστού, ότι «από την καρδία του ανθρώπου εξέρχεται πάσα κακία», ότι από την καρδιά μας βγαίνει κάθε κακία. Και τότε ο άνθρωπος συγκρίνει την κακία που βγαίνει από την καρδιά του και την αγάπη των λόγων του Θεού και βλέπει πόσο υστερεί, πόσο έχει ανάγκη να κλάψει.
Γι’ αυτό ο επόμενος μακαρισμός λέει: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστίν η βασιλεία των ουρανών».
«Πτωχός τω πνεύματι» είναι αυτός που καταλαβαίνει την φτώχεια της καρδιάς του, καταλαβαίνει πόσο φτωχός είναι στην καλοσύνη, πόσο φτωχός είναι στην αγάπη, πόσο φτωχός είναι σε οτιδήποτε. Αυτό σημαίνει η «πτωχεία του πνεύματος», δεν σημαίνει να είναι χαζός. Φτώχεια είναι η συναίσθηση, ότι χωρίς το Χριστό δεν μπορώ να κάνω τίποτα, ότι όλα όσα κάνω είναι ανώφελα. Αυτή είναι η βάση για το δεύτερο σκαλοπάτι, το οποίο γεννιέται από το πρώτο σκαλοπάτι. Δηλαδή, οι Εντολές του Θεού δείχνουν στον άνθρωπο την αδυναμία του, τα λάθη του, την «πτωχεία του πνεύματος».
Και λέει εδώ ο Χριστός, αυτός που αισθάνεται ότι έχει φτωχό πνεύμα, ότι δεν γνωρίζει, και προσέξτε, όταν λέμε δεν γνωρίζει, δεν είναι μόνο τα πνευματικά, εννοούμε και τα επιστημονικά και όλα. Δηλαδή μαθαίνει, αλλά πάντα βάζει ερωτηματικό. Και αυτό είναι ένα κυνήγι της άγνοιας, δηλαδή ότι γνωρίζει, αλλά δεν γνωρίζει. Θέλει να μαθαίνει. Λέει τη γνώμη του, αλλά είναι με ερωτηματικό. Δεν νιώθει βεβαιότητα, γιατί πάντα κάτι άλλο μπορεί να είναι καλύτερο από αυτό που λέει ή αυτό που λέει να έχει έναν καλό και 100 λάθη μέσα.
Η μεγαλύτερη πτωχεία του πνεύματος όμως είναι η συναίσθηση της αμαρτωλότητας. Βλέπει ότι δεν έχει μέσα του τη ζωή του Αγίου Πνεύματος, αλλά έχει μέσα του την ζωή των πονηρών πνευμάτων. Αυτή είναι η βάση για την πνευματική ζωή. Αυτοί λοιπόν που έχουν αυτήν την όραση, πενθούν.
Γι’ αυτό η επόμενη βαθμίδα είναι: «Μακάριοι οι πενθούντες, ότι αυτοί παρακληθήσονται».
Μακάριοι είναι εκείνοι οι οποίοι κλαίνε, που πενθούν, γιατί βλέπουν τη φτώχεια τους και την συγκρίνουν με την ομορφιά που θα έπρεπε να έχουν σαν εικόνες Θεού. Συγκρίνουν την ομορφιά του Αγίου Πνεύματος με την καλοσύνη, με όλους τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος και τότε κλαίνε. Κλαίνε και πονάνε για αυτό, κλαίνε και πονάνε, γιατί με την αμαρτία βλάπτουν τους άλλους ανθρώπους, βλάπτουν τη σχέση τους με το Θεό και τελικά, αντί να έχουν χαρά μέσα τους, έχουν θλίψη, νεύρα, θυμό.
Αυτός λοιπόν που έχει αυτή τη συναίσθηση του πένθους λέει μετά, «ότι αυτοί παρακληθήσονται», διότι αυτοί, λέει, θα παρηγορηθούν. Βλέπετε, είναι αυτό που λέει, ότι μετά την Άφεση αμαρτιών έρχεται η χαρά και η ειρήνη. Μετά την Εξομολόγηση έρχεται χαρά και Άφεση αμαρτιών. Αυτή είναι η παράκληση. Παράκληση σημαίνει παρηγοριά. Παράκληση σημαίνει ενέργεια του Παρακλήτου, δηλαδή του Αγίου Πνεύματος.
Επομένως, ο άνθρωπος που πενθεί, διότι βλέπει την αμαρτωλότητά του με πόνο και όχι με ενοχή, με πόνο αληθινό, αυτός ο άνθρωπος παρακαλείται από τον Θεό, δηλαδή έρχεται μέσα του το Άγιο Πνεύμα.
Και συνεχίζει η επόμενη βαθμίδα και λέει: «Μακάριοι οι πραείς, ότι αυτοί κληρονομήσουσι την γην».
Αυτό το πένθος γεννά μια χαρά, μια πραότητα, μια ειρήνη, μια αγαλλίαση και ο άνθρωπος νιώθει για πρώτη φορά την πραότητα του Αγίου Πνεύματος, τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκε ο κόσμος, το τι είναι το επίκεντρο της πνευματικής ζωής: η πραότητα, η έλλειψη θυμού, κατάκρισης, η έλλειψη θλίψης, ταραχής . . . Διότι λέει, “αυτοί θα κληρονομήσουν την γη”. Η γη που θα κληρονομήσουν είναι η Βασιλεία των Ουρανών και αυτό το προαισθάνονται.
Αυτό το χαροποιό πένθος αμέσως μαρτυρεί, μέσα στην καρδιά του ανθρώπου, την αλήθεια της Βασιλείας των Ουρανών που ο λέει Χριστός, ότι «ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού», δεν είδατε ότι είσαστε ναοί του Αγίου Πνεύματος, δεν βλέπετε, «ότι η βασιλεία των ουρανών εντός ημών εστί», ότι η Βασιλεία των Ουρανών είναι μέσα σας. Έτσι το βλέπουμε, με αυτόν τον τρόπο.
Συνεχίζει: «Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην, ότι αυτοί χορτασθήσονται».
Έχουμε πει πολλές φορές, ότι η ωριμότητα στην πνευματική ζωή – εδώ μιλάμε τώρα για την πέμπτη βαθμίδα – είναι όταν ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται, ότι δεν φτάνει μόνο να μετανοεί για τις αμαρτίες του, αλλά να συγχωρά και τον άλλο από καρδίας. Αυτό που λέει και στο Πάτερ ημών: «άφες ημίν τα οφειλήματα ημών ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέτες ημών». Καλή είναι η όραση της αμαρτωλότητας, αλλά, αν δεν συγχωρώ τον άλλο από την καρδιά μου, δεν πρόκειται να συγχωρεθώ. Έτσι λέει ο Χριστός.
Χορταίνουν τη Χάρη του Θεού, την παρουσία του Χριστού αυτοί οι οποίοι πεινούν και διψούν τη δικαιοσύνη και η δικαιοσύνη είναι ακριβώς αυτή. Όταν βλέπω το σφάλμα του άλλου, αντί να εξανίσταμαι, να θυμάμαι το δοκάρι μου, να βγάζω το δικό μου δοκάρι και μετά να πάω να βοηθήσω τον άλλον να βγάλει το καρφάκι του, είτε αυτός είναι παιδί μου, είτε αυτός είναι φίλος μου. Πριν ανοίξω το στόμα μου να πω μια συμβουλή στο παιδί μου, ας θυμηθώ τι έκανα εγώ στην ηλικία του, ας θυμηθώ τι κάνω εγώ τώρα, και όταν το θυμηθώ θα κλάψω, και όταν κλάψω, θα έρθει μέσα μου ο Χριστός και όταν έρθει ο Χριστός, τότε θα δω τον άλλον αληθινά. Πριν από αυτό δεν θα τον δω αληθινά, θα τον δω με κατάκριση, θα τον δω με κακία. Αληθινά και με συμπόνια θα δω τον άλλον, όταν πριν από όλα μετανοήσω εγώ πρώτα και ύστερα τον συγχωρέσω.
Αυτή λοιπόν η λειτουργία είναι η δικαιοσύνη του Θεού. Δηλαδή ότι ο άνθρωπος . . . γίνεται μια αποκατάσταση.
Τι σημαίνει δικαιοσύνη; Σημαίνει αποκατάσταση. Να έρθουν τα πράγματα πριν από τη ζημιά, η οποία υπήρξε. Αυτό σημαίνει δικαιοσύνη. Είτε στα ανθρώπινα είτε στα πνευματικά.
Εδώ η αποκατάσταση γίνεται, διότι πρώτα κλαίω εγώ για τις δικές μου αμαρτίες και ύστερα συγχωρώ εσένα για τις αμαρτίες που έκανες σε μένα κι έτσι γίνεται η αποκατάσταση δικαιοσύνης. Και αυτό, αυτός που το πεινά και το διψά μόνο θα χορτάσει.
Τι σημαίνει πεινώ και διψώ;
Να ξυπνάς το πρωί και να διψάς να μετανοήσεις και να συγχωρέσεις. Αυτό σημαίνει πεινώντες και διψώντες τη δικαιοσύνη. Δηλαδή η Προσευχή να είναι πείνα και δίψα. Και άμα το ψάξεις θα δεις μέσα σου, ότι πάντα υπάρχει πείνα και δίψα, αλλά όχι για την Προσευχή, για άλλα πράγματα. Ο καθένας ας δει τι έχει στο μυαλό του, όταν ξυπνά το πρωί, διότι την καλή μέρα από το πρωί την καταλαβαίνει κάποιος. Θες να δεις τον εαυτό σου, εκεί θα δεις τον εαυτό σου. Ξυπνάς το πρωί και δεν πεινάς και δεν διψάς να μετανοήσεις και να συγχωρέσεις, δεν έχεις καταλάβει την πνευματική ζωή.
Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι χορταίνουν την παρουσία του Θεού και επειδή χορταίνουν την παρουσία του Θεού κι έχουν καταλάβει ακριβώς το νόημα, πάμε στην επόμενη βαθμίδα που λέει: «Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται».
Γίνονται ελεήμονες, δηλαδή αντιλαμβάνονται το νόημα. Μέχρι τώρα κατέκρινα, μέχρι τώρα σε κάθε στιγμή φταίει ο άλλος και δεν φταίω εγώ. Αλλά αυτή η λειτουργία με έφερε στο αδιέξοδο, διότι τελικά έχω θυμό, νεύρα, οργή, δεν νιώθω μέσα μου την παρουσία του Θεού. Τώρα όμως έχω μάθει από τις προηγούμενες βαθμίδες, τις προηγούμενες πέντε, ότι το έλεος του Θεού βιώνεται με τη Μετάνοια και τη συγχωρητικότητα, και αγαπώ να είμαι ελεήμων. Δηλαδή, βλέπω τον άλλον να αμαρτάνει και συμπάσχω μαζί του, δεν τον κατηγορώ.
Αυτό είναι η ελεημοσύνη και οτιδήποτε άλλο, τα λεφτά που δίνουμε κ.λ.π., αλλά ο Θεός δεν είναι αυτό που κυρίως Τον ενδιαφέρει. Τον ενδιαφέρει πάνω απ’ όλα να μετανοούμε και να συγχωρούμε, διότι έτσι έρχεται ο Ίδιος μέσα μας. Γίνεται (ο άνθρωπος) ελεήμων, διότι έρχεται μέσα του ο Ελεήμων, γι’ αυτό γίνεται ελεήμων και λέει: «Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται».
Επομένως, ξέχασε το έλεος του Θεού, με βάση τα λόγια Του, εάν δεν είσαι ελεήμων. Αν δεν είσαι ελεήμων κάθε στιγμή προς τον άλλον άνθρωπο, σημαίνει ότι κάθε στιγμή διώχνεις το έλεος του Θεού.
Επόμενη βαθμίδα: «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται».
Αυτός ο οποίος λειτουργεί έτσι . . . Προσέξτε “λειτουργεί”, όχι . . . χόμπι. “Λειτουργώ” σημαίνει . . . συνέχεια. Η πνευματική ζωή είναι η ζωή μας, οι Εντολές του Θεού είναι η ζωή μας. Δεν είναι ούτε η δουλειά μας, ούτε καμιά άλλη σχέση, ούτε ο άνδρας, ούτε τα παιδιά μας, κανένας δεν είναι πρώτος. Πρώτο είναι η σχέση μου με τον Θεό και η πνευματική ζωή, και εδώ οι Μακαρισμοί . . . – τους λέει Μακαρισμούς, τι σημαίνει “Μακαρισμός”; Μακαριότητα, γαλήνη, ευφροσύνη – Δηλαδή ανεβαίνοντας αυτήν την σκάλα ο άνθρωπος ευφραίνεται συνέχεια και αγάλλεται.
Λέει μετά: «Μακάριοι οι καθαροί την καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται». Αυτός που ενεργεί και λειτουργεί έτσι καθαρίζεται σιγά σιγά η καρδία του και όταν καθαρίζεται η καρδία του, ο άνθρωπος βλέπει μέσα του τον Θεό, τον Χριστό δηλαδή, και διά του Χριστού τον Πατέρα και το Πνεύμα το Άγιο.
Όπως λέει ο Ίδιος: «ο εωρακώς εμέ εώρακε τον πατέρα», τόσο καιρό μαζί σας και δεν καταλάβατε, ότι μέσα Μου ζει ο Πατέρας; Και κάπου αλλού λέει ο Χριστός: «Εν εκείνη τη ημέρα γνώσεσθε», «ότι εγώ εν τω Πατρί και ο Πατήρ εν εμοί» «και υμείς εν εμοί». Εκείνη τη μέρα θα καταλάβετε – αυτή είναι η ημέρα, η ημέρα της καθαρότητας της καρδιάς – ότι Εγώ είμαι μέσα στον Πατέρα μου και ο Πατέρας μου μέσα Μου και εσείς μέσα Μου. Αυτή είναι η πνευματική ζωή.
Η επόμενη βαθμίδα λέει: «Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται».
Αυτός ο άνθρωπος, ο οποίος ζει μέσα σε αυτή τη μακαριότητα, είναι ελεήμων, έχει καθαρότητα καρδίας και βλέπει τον Θεό διαρκώς μέσα του, γίνεται ειρηνοποιός.
Τι σημαίνει ειρηνοποιός;
Θέλει σε όλα να βασιλεύει η ειρήνη του Αγίου Πνεύματος. Και η πρώτη λειτουργία για να υπάρχει αυτό, είναι να δέχεται πρώτος το σφάλμα. Ειρηνοποιός είναι εκείνος που πάντα βρίσκει το σφάλμα του σε κάθε σχέση, την αμαρτία του σε κάθε ενέργεια. Διότι με αυτό τον τρόπο έρχεται μέσα του η ειρήνη του Αγίου Πνεύματος. Και αυτό το πράγμα, όταν γίνεται λειτουργία ζωής, σιγά σιγά αυτοματοποιείται. Γίνεται σιγά σιγά από μόνο του.
Έτσι είναι, διότι λένε οι Πατέρες και λέει το βίωμα της Εκκλησίας, ότι κάποια μέρα θα καταλάβετε ότι η καρδιά φωνάζει, «Αββά ο πατήρ». Δηλαδή στη καρδιά μέσα θα φωνάζει το Πνεύμα το Άγιο, ότι ο Πατέρας μας είναι ο Θεός. Αυτό είναι η πνευματική ζωή.
Συνεχίζει: «Μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης, ότι αυτών εστιν η βασιλεία των ουρανών».
Πολλές φορές έχω δει αυτό το Μακαρισμό και η καλύτερη, έτσι, ερμηνεία που έρχεται μέσα μου είναι ότι . . . Επειδή πάντα η ερμηνεία στηρίζεται στη Μετάνοια, δεν υπάρχει κανένας έπαινος στο Eυαγγέλιο για κανέναν.
Εδώ δεν εννοεί, ότι είναι διωγμένοι από άλλους, αλλά λέει, «ένεκεν δικαιοσύνης». Μακάριοι είναι εκείνοι που αντιλαμβάνονται ότι διώκονται δίκαια. Αυτό σημαίνει εδώ. Εδώ δεν μακαρίζει τους Μάρτυρες. Οι Μακαρισμοί δεν μας λένε τον τρόπο που οι άλλοι βλέπουν εμάς, αλλά τον τρόπο που εμείς βλέπουμε τον εαυτό μας.
Δηλαδή, εμείς μπορούμε να δούμε κάποιον ο οποίος του κόψαν το κεφάλι και αγίασε και θα πούμε, αυτός δίκαια αγίασε. Ναι, αλλά αυτή η φράση αναφέρεται, πώς εγώ σκέφτομαι για τον εαυτό μου. Αλίμονο άμα σκέφτομαι για τον εαυτό μου ότι διώκομαι, ότι εγώ είμαι δίκαιος, ότι δηλαδή με διώκουν γιατί είμαι δίκαιος. Αν κάνω τέτοια σκέψη, έπεσα από τον όγδοο Μακαρισμό στην αμαρτία. Επομένως, η σωστή ερμηνεία είναι ότι αντιλαμβάνομαι, ότι ο διωγμός που γίνεται εναντίον μου είναι δίκαιος.
Γιατί είναι δίκαιος;
Διότι είμαι αμαρτωλός, διότι εγώ δίνω το δικαίωμα στο διάβολο να πάει να πειράζει τον Κώστα, τον Μιχάλη, τον Βασίλη, τη γυναίκα μου, να στρέφονται εναντίον μου. Εγώ δίνω το δικαίωμα, διότι γνωρίζουμε από την πείρα της Εκκλησίας, ότι ο διάβολος, πριν πειράξει τον άνθρωπο, παίρνει άδεια από τον Θεό και του λέει, πάω να πειράξω τον Ανδρέα, έχει ευλογία;.
Έχει, διότι έκανε αυτό και αυτό και αυτό, και θέλω με αυτόν τον πειρασμό να βοηθηθεί. Ο διάβολος βέβαια έρχεται για να με εκδικηθεί, να μου κάνει κακό, αλλά εγώ, αν είμαι πνευματικός άνθρωπος, θα πω: “δίκαια έχω πάθει”. Και το ανάποδο, δηλαδή ότι, αν πάθω κάτι, δεν ψάχνω να βρω άλλον φταίχτη εκτός από τον εαυτό μου. Μόνο όταν βρω το λάθος μου αναπαύομαι. Πριν από αυτό είμαι στην πορεία. Ακόμα δεν το βρήκα. Εδώ έρχεται ένας μεγάλος λόγος του Χριστού που λέει «γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς».
Θα σας πω πάρα πολύ γρήγορα κάτι που είδα σήμερα, πολύ φοβερό, διότι πρέπει να μάθουμε να βλέπουμε παντού τον Χριστό και να βλέπουμε παντού, πού μιλά ο Θεός σε αυτό το πράγμα.
Σήμερα για να ξεκουραστώ είδα ένα έργο στην τηλεόραση και η ιστορία ήταν η εξής: Ένας φυλακισμένος και μελλοθάνατος ζήτησε βοήθεια από μια Μοναχή. Αυτό είναι αληθινή ιστορία και έγινε στην Αμερική. Αυτή η Μοναχή, μια απλή κοπέλα, πήγε και τον βρήκε στις φυλακές και όλοι παραξενεύονταν τι γύρευε μια Μοναχή να μιλά με έναν μελλοθάνατο που βίασε και σκότωσε σίγουρα . Ήταν θέμα ημερών να απαγγελθεί η θανατική ποινή, που γινόταν με μια ένεση.
Πήγε λοιπόν η Μοναχη εκεί. Αυτός ήταν αναιδής. Αυτή όμως τον άκουσε με πάρα πολλή προσοχή και αφού τον άκουσε με πάρα πολλή προσοχή, στο τέλος του λέει: ‘‘διάβασες ποτέ το Ευαγγέλιο;’’ και λέει αυτός: ‘‘που και που’’. “Θα σου πω μια φράση”, του λέει, “η οποία μπορεί να σε βοηθήσει”. Και ποια είναι αυτή η φράση; «Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς», του είπε. Γνωρίσετε την αλήθεια και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει.
Λοιπόν, έκανε διάφορες προσπάθειες να τον βοηθήσει, να πάρει έφεση, να αθωωθεί δηλαδή, τίποτα. Κάποια στιγμή ορίζεται η ημέρα της θανατικής ποινής και πάει και τον βλέπει. Ενώ στην αρχή την κορόιδευε, σιγά σιγά άρχισε να την αγαπάει. Η Μοναχή του έλεγε, ότι εγώ έρχομαι μαζί σου εδώ, γιατί ο Χριστός με στέλνει σε σένα.
Αυτός, όταν καταλαβαίνει ότι θα πεθάνει, βάζει τα κλάματα και ενώ πριν έλεγε ότι είναι αθώος και ότι άδικα τον καταδικάζουν, άρχισε να λέει ότι αλήθεια είναι, εγώ σκότωσα την κοπέλα και εγώ την βίασα πρώτα. Κλαίει, κλαίει, κλαίει, κλαίει και ξαφνικά θυμάται τον λόγο και λέει: «γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς». Αυτή είναι η δική μου αλήθεια και τώρα που την ένιωσα, νιώθω ελευθερία μέσα μου, ξαλάφρωσα και είμαι σίγουρος τώρα ότι εκεί που θα πάω, που θα πεθάνει δηλαδή, θα είναι πολύ καλύτερα από εδώ που είμαι τώρα.
Η καημένη η Καλόγρια έβαλε τα κλάματα, διότι είδε τελικά ότι όλη αυτή η κατάσταση ήταν για να τον φέρει σε Μετάνοια. Κανένας δεν το κατάλαβε αυτό, ούτε ο Παπάς που τον συμβουλευόταν. Η Καλογριά είχε να αντιμετωπίσει και τους γονείς των δύο παιδιών που σκοτώθηκαν, διότι ήταν δύο οι δολοφόνοι και δύο τα παιδιά που σκοτώθηκαν. Την καλέσανε και της είπαν: ‘‘καλά, δεν ντρέπεσαι, πας και βοηθάς τον φονιά του παιδιού, των παιδιών μας;’’.
Σκεφτείτε πόσο εύκολα θα μπορούσε αυτή να παραιτηθεί από αυτό και να πει, σωστά, τι πάω και κάνω εγώ τώρα; Πάω να δικαιώσω έναν φονιά; Και όμως έκατσε εκεί. Νίκησε η αγάπη της για το Χριστό την αγάπη της για τον άνθρωπο, εννοώ της δικαιοσύνης, της καθημερινότητας, της φαινόμενης δικαιοσύνης.
Και ήρθε η ώρα που βημάτιζε για να φτάσει στον τόπο της εκτέλεσης και μαζεύτηκαν εκεί οι γονείς των παιδιών, αυτή και διάφοροι, που ο νόμος λέει να παρευρίσκονται εκείνη την ώρα, και έβλεπαν μέσα από ένα τζάμι, τον βλέπανε. Ενώ ήταν ξαπλωμένος και δεμένος τον σήκωσαν πάνω, όρθιο, και τους έβλεπε όλους.
Βλέπει και τους γονείς, βάζει τα κλάματα και λέει: ‘‘θέλω να με συγχωρέσετε που σκότωσα το παιδί σας’’. Αυτοί κλάψανε που το είδαν αυτό. Και γύρισε και είπε και στη Μοναχή: ‘‘να ξέρεις ότι σε αγαπώ πάρα πολύ’’ και του απαντάει και αυτή ‘‘και εγώ σ’ αγαπώ πάρα πολύ’’ και τελείωσε το έργο.
Όταν το είδα αυτό λέω, δεν είδα ούτε άκουσα ποτέ καλύτερη ιστορία από αυτή, που να εκφράζει το Ευαγγέλιο σήμερα. Έλεγε και το όνομα της Καλογριάς που έζησε αυτό το πράγμα και λέω: ‘‘Θεέ μου, υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι στον κόσμο!!”.
Να λοιπόν που υπάρχουν και ο καθένας από εμάς μπορεί να υπάρξει, εφόσον καταλάβει τι είναι συμπόνια. Και θα καταλάβει τι είναι συμπόνια, αν καταλάβει πόσο αμαρτωλός είναι. Διαφορετικά δεν πρόκειται να καταλάβει. Είναι ηθοποιία όλα τα άλλα
Το λέει ο Χριστός, δεν το λέω εγώ. «Υποκριτή», λέει. Αυτός που πάει να συγχωρέσει, αυτός που πάει να διδάξει, αυτός που πάει να πει στον άλλον κάτι, χωρίς πριν να έχει προηγηθεί η δική του Μετάνοια, είναι υποκριτής. Το λέει ο Χριστός, δεν το λέει ο Ανδρέας.
Έτσι λοιπόν εδώ είμαστε σε μια ψηλή βαθμίδα, που ο άνθρωπος σε κάθε τι που του συμβαίνει . . . «Μακάριοι οι δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης, ότι αυτών εστιν η βασιλεία των ουρανών», αυτή είναι η βαθμίδα. Σε κάθε τι που του συμβαίνει ο άνθρωπος καταλαβαίνει, ότι ο Θεός για να επιτρέψει αυτό το κακό, κάποιο κακό έκανε ο ίδιος. Αυτή είναι η δικαιοσύνη. Στους αγίους ανθρώπους αυτό πάει πολύ βαθιά!
Μη συγκρίνουμε τον εαυτό μας τώρα με τέτοια κατάσταση, διότι για να ζήσεις αυτή την κατάσταση πρέπει να προηγηθούν οι υπόλοιπες 8 – 9. Επομένως, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε εμείς τώρα εδώ, είναι να φανταστούμε έναν άγιο άνθρωπο να φτάνει σε αυτή την κατάσταση. Δηλαδή, οτιδήποτε κάνει, με μανία και αγάπη να ψάχνει να βρει, τι έφταιξα και ο Θεός επέτρεψε αυτόν εδώ τον πειρασμό. Δεν νιώθει ποτέ δίκαιος. Νιώθει πάντα ότι η δικαιοσύνη εδώ αποκαθίσταται με τη δική του Μετάνοια.
Μετά λέει την ανώτερη βαθμίδα. «Μακάριοί εστε, όταν ονειδίσωσιν υμάς και διώξωσι και είπωσι παν πονηρὸν ρήμα καθ’ υμών ψευδόμενοι ένεκεν εμού».
Είσαστε μακάριοι, όταν σας ξεντροπιάσουν, σας εξευτελίσουν, σας διώξουν και σας πουν πονηρούς εξαιτίας Μου. Δηλαδή, εσείς να μιλάτε για Μένα, εσείς να ζείτε για Μένα και να σας κατηγορούν σαν πλάνους, σαν ψεύτες κ.τ.λ. κ.τ.λ.
Εμείς σήμερα εύκολα λέμε ότι κάποιος συκοφαντείται. Συκοφαντείται μόνον αυτός ο οποίος κατηγορείται διότι μιλάει για τον Χριστό, διότι ωφελεί ανθρώπους για τον Χριστό, διότι κάνει το έργο του Χριστού. Μόνο αυτό είναι η συκοφαντία που λέει εδώ.
Το να κάνει κάποιο σφάλμα, να σου φταίξω και να μου φταίξεις και να με κατηγορήσεις, αυτό δεν είναι συκοφαντία, αυτό είναι δικαιοσύνη. Το να με κατηγορούν, διότι σε κάποιον έφταιξα είναι δικαιοσύνη, όσο και αν φαίνεται περίεργο. Εγώ έτσι πρέπει να νιώθω. Αλλά όταν με κατηγορούν, διότι εγώ βοηθώ τον άλλον να αγαπήσει το Χριστό και διότι φθονούν – γιατί αυτό προηγείται, ο φθόνος. Φθονούν αυτή την αγάπη και αυτό το πράγμα – για αυτή την περίπτωση μιλάει εδώ.
Γι’ αυτό και συνεχίζει και λέει: «χαίρετε και αγαλλιάσθε, ότι ο μισθός υμών πολύς εν τοις ουρανοίς».
Αυτός ο άνθρωπος που ζει αυτή την κατάσταση, του δίνει ο Θεός χαρά και αγαλλίαση και πολύ μισθό στον ουρανό. Ένας τέτοιος άνθρωπος σίγουρα ήταν ο Άγιος Νεκτάριος, το πιο ζωντανό σύγχρονο παράδειγμα για μας, ο οποίος κατηγορείτο μια ζωή. Ξεφτιλίστηκε σε όλο τον κόσμο για ανηθικότητα, την χειρότερη ανηθικότητα, και αυτός υπέμεινε αυτό το πράγμα τόσο μαρτυρικά και δεν είχε ούτε φαΐ να φάει, δεν του δίνανε μισθό. Μια μέρα, έμεινε κάπου στο Κουκάκι σε κάποιο χαμόσπιτο, είχε ένα δωματιάκι και δεν είχε λεφτά να πληρώνει το νοίκι. Αγανάκτησε η σπιτονοικοκυρά και ανοίγει απότομα την πόρτα να του κάνει παρατήρηση και τον βλέπει γονατιστό μέσα στο φως να προσεύχεται και παλάβωσε. Κατάλαβε ότι πρόκειται για Άγιο. Να ένα σύγχρονο παράδειγμα για τον Άγιο Νεκτάριο.
Αυτοί είναι οι Μακαρισμοί.
Αυτή είναι μια απλή, αλλά πνευματική ερμηνεία τους. Σε κάθε Σύναξη, αλλά και σε κάθε ανάγνωση του Ευαγγελίου αυτό που πρέπει να γίνεται μέσα μας . . . και να ξέρετε η πνευματική ομιλία είναι αυτή που αφυπνίζει τη συνείδηση, όχι αυτή που παρηγορεί και μας αφήνει στην κατάσταση που είμαστε. Κανένας λόγος του Χριστού δεν είναι καθησυχαστικός, όλοι είναι αφυπνιστικοί. Μικρά χαστούκια δηλαδή, να ξυπνήσουμε, διότι κοιμόμαστε βαθιά.
Οι Μακαρισμοί λοιπόν είναι η μεγαλύτερη αφύπνιση για τον άνθρωπο, αλλά είναι και η ποιμαντική πορεία που σιγά σιγά ο άνθρωπος οδηγείται από την αγάπη των Εντολών του Θεού στη Μακαριότητα, τον ονειδισμό εξαιτίας Του. Δηλαδή ο άνθρωπος φτάνει στην κατάσταση να συσταυρώνεται με τον Χριστό και, όπως τον Χριστό αδίκως τον εξευτέλιζαν πάνω στο Σταυρό, έτσι και αυτόν τον άνθρωπο, τον Άγιο Νεκτάριο, τον εξευτέλισαν πάνω στο Σταυρό. Και βλέπετε ότι είναι ο Άγιος του εικοστού αιώνα.
Θα έλεγα ότι ο επόμενος που έζησε τέτοια κατάσταση είναι ο Άγιος Λουκάς Κριμαίας. Δεν ξέρω από τους σύγχρονους Αγίους άλλον που υπέστη τέτοιον εξευτελισμό. Αυτός, που ήταν άνθρωπος παντρεμένος με τέσσερα παιδιά, του στέρησε ο Θεός τη γυναίκα του, έβαλε μια ξένη γυναίκα μες στο σπίτι του, έγινε Ιερέας και Επίσκοπος, τα παιδιά του υπέφεραν, διότι ήταν η εποχή του κομμουνισμού στη Ρωσία και δεν ανέχονταν οι Σοβιετικοί ένας επιστήμονας να είναι Ιερέας και Επίσκοπος και να αγαπά τον Θεό. Η επιστήμη ήταν εχθρός της θρησκείας τότε.
Τον έσυραν σε όλα τα μέρη της Ρωσίας, βασανίστηκε και δεν αρνήθηκε ποτέ την Πίστη του, ποτέ, και στο τέλος γυρίζει πίσω και γίνεται και Αρχιεπίσκοπος Κριμαίας και ένας μεγάλος Άγιος, ο οποίος από την αρχή είχε επιλέξει την αγάπη για το Θεό.
Θυμάμαι, γράφει στο βιβλίο του, ότι αυτός ήταν ένας ζωγράφος, ήταν τέλειος ζωγράφος και αποφάσισε να γίνει γιατρός για να θεραπεύει τον ανθρώπινο πόνο. Το Άγιο Πνεύμα του έδωσε τέτοια ικανότητα που μια μέρα είπε στον γιο του, για να καταλάβεις τι σημαίνει αυτό, φέρε μου, του λέει, 10 σελίδες. Του έφερε και του λέει, θα πάρω τώρα το νυστέρι και θα κόψω τις 7. Και κάνει μια έτσι και έκοψε τις 7, δεν έκοψε ούτε 8 ούτε 9. Αυτό ήταν χάρισμα από το Θεό.
Ήταν ο πρώτος ο οποίος εφάρμοσε την τοπική αναισθησία. Απίστευτο πράγμα στην εποχή του. Εξαίσιος άνθρωπος. Και αυτός ο μεγάλος Μάρτυρας, ο οποίος έφτασε σε αυτή την κατάσταση, είναι εδώ που μιλάμε τώρα. Δηλαδή, μια ζωή να μαρτυρά το Χριστό, να τον προκαλούν οι πάντες. Μόνος του, μόνος του ενάντια σε όλο το Σοβιετικό σύστημα, πολύ μεγάλο πράγμα. Και έκατσε εκεί. Φανταστείτε τι Πίστη είχε αυτός ο άνθρωπος. Να ένας άνθρωπος λοιπόν, εκτός από τον Άγιο Νεκτάριο, στην τότε Σοβιετική Ένωση, ο Άγιος Λουκάς.
Ο Θεός μας ζητά τουλάχιστον να αρχίσουμε να ανεβαίνουμε αυτήν τη βαθμίδα, αυτή τη σκάλα. Να αρχίσουμε να γευόμαστε τη μακαριότητα του Ευαγγελίου, διότι, όταν ο άνθρωπος δεν γεύεται το Άγιο Πνεύμα, ο άνθρωπος δεν γεύεται την διαδρομή από τον πόνο της Μετάνοιας στην Ανάσταση της Αφέσεως των αμαρτιών, δεν μπορεί να καταλάβει τι είναι ο Χριστός, τι είναι ο Σταυρός, τι είναι η Ανάσταση. Δεν μπορεί να καταλάβει τον άλλον άνθρωπο και γυροφέρνει στην κατάκριση, στην κακία και σε όλες τις αμαρτίες.
Αντρέας Χριστοφόρου.
